Το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος (ΠΔ) για τον χαρακτηρισμό ως «Εθνικό Πάρκο» χερσαίων και υδάτινων περιοχών της Ροδόπης ετέθη πρίν λίγες μέρες σε διαβούλευση από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Η οροσειρά της Ροδόπης ήταν μία από εκείνες τις περιοχές που με σειρά υπουργικών αποφάσεων, κυρίως του 2008 και 2009, είχαν κηρυχθεί «Εθνικά Πάρκα». Ωστόσο, σύμφωνα με τον νόμο 1650/1986 και τη σχετική νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας (για την περίπτωση χαρακτηρισμού της περιοχής οικοανάπτυξης της Παμβώτιδας - ΣτΕ Επτ. 3595/2007), η οριοθέτηση μιας περιοχής ως προστατευόμενης χρήζει αυξημένης νομικής κατοχύρωσης με ΠΔ και όχι με ΚΥΑ (Κοινή Υπουργική Απόφαση).
Παρ' όλα αυτά η νομική ασπίδα πολλών προστατευομένων περιοχών της χώρας «πατά» ακόμη και σήμερα σε απλές υπουργικές αποφάσεις. Οσον αφορά την οροσειρά της Ροδόπης χαρακτηρίστηκε Εθνικό Πάρκο με την ΚΥΑ 40379/01-10-2009 (445 Δ' 2009). Της απόφασης είχε προηγηθεί η έγκριση της «Ειδικής Περιβαλλοντικής Μελέτης Οροσειράς Ροδόπης»(186837/3275/25-09-2006).
Στο ορεινό συγκρότημα της οροσειράς Ροδόπης περιλαμβάνεται έκταση από τις βορειοανατολικές πλαγιές του όρους Φαλακρού και εν συνεχεία βορείως του ποταμού Νέστου μέχρι τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα. Η έκτασή του, συνολικής έκτασης 1.731.150 στρεμμάτων, ταυτίζεται με την έκταση της χωρικής αρμοδιότητας του «Φορέα Διαχείρισης Οροσειράς Ροδόπης», ο οποίος συγκροτήθηκε το 2002 (ν. 3044/2002 -197 Α').
Το υπουργείο Περιβάλλοντος διαμόρφωσε το σχέδιο ΠΔ εξετάζοντας τους κανόνες και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την εγκεκριμένη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της περιοχής, τις διατάξεις της εθνικής νομοθεσίας και των ευρωπαϊκών οδηγιών για τη φύση και τη βιοποικιλότητα. Δεδομένου ότι σε σχέση με την ισχύουσα ΚΥΑ, η οποία έχει εκδοθεί αναρμοδίως, έχει μερικές αλλαγές κυρίως σε επίπεδο όρων και περιορισμών και για την υποστήριξη της τεκμηρίωσης δύο νέων μικρών υποζωνών προστασίας καθώς και του χαρακτηρισμού της Οροσειράς Ροδόπης ως Εθνικού Πάρκου, ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος κ. Γιάννης Τσιρώνης καλεί πολίτες και φορείς να συμμετέχουν στη δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση προκειμένου να καταθέσουν τις προτάσεις τους έως και τις 30 Ιουλίου.
Επιτρεπόμενες χρήσεις και δραστηριότητες
Στο Εθνικό Πάρκο επιτρέπεται η επιστημονική έρευνα που σχετίζεται με την παρακολούθηση (μετά από σχετική αδειοδότηση) ζωντανών οργανισμών αλλά και των υδάτων, της θερμοκρασίας, του αέρα, του χώματος και άλλων παραμέτρων που επηρεάζουν ένα οικοσύστημα, καθώς και αρχαιολογικών, ιστορικών, πολιτιστικών και κοινωνικών στοιχείων.
Η συντήρηση, επισκευή-αναστήλωση, αξιοποίηση και ανάδειξη μνημείων, κτισμάτων, αρχαιολογικών και πολιτισμικών χώρων που βρίσκονται εντός των ζωνών προστασίας του Εθνικού Πάρκου, καθώς και η αρχαιολογική έρευνα θα επιτρέπονται εφόσον έχει εκδοθεί η απαραίτητη άδεια. Η αίτηση για τη χορήγηση της άδειας θα πρέπει να συνοδεύεται κατά περίπτωση από σχέδια και κατασκευαστικές λεπτομέρειες.
Στις ζώνες Α1, Α2, Α3 (Απόλυτης Προστασίας της Φύσης) επιτρέπονται η επιστημονική έρευνα, οι διαχειριστικές δράσεις, η συντήρηση αρχαιολογικών χώρων και η αρχαιολογική έρευνα. Στις ζώνες Β1, Β2, Β3, Β4, Β5, Β6, Β7 (Περιοχές Προστασίας της Φύσης) επιτρέπονται επιπλέον η επίσκεψη της περιοχής και παραμονή σε αυτήν από την ανατολή μέχρι τη δύση του ηλίου, με σκοπό την υπαίθρια αναψυχή, περιήγηση, περιβαλλοντική εκπαίδευση και παρατήρηση της φύσης. Για την υποστήριξη αυτών των δραστηριοτήτων επιτρέπεται η δημιουργία ελαφράς υποδομής, μικρής κλίμακας, προσαρμοσμένης στη φυσιογνωμία της περιοχής, βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας.
Στους επισκέπτες θα απαγορεύεται η κατασκήνωση σε όλες τις ζώνες του Εθνικού Πάρκου, πλην των χώρων κατασκήνωσης που έχουν διαμορφωθεί από τη Δασική Υπηρεσία εντός των χώρων των διάσπαρτων μόνιμων δασικών εργοταξίων. Θα επιτρέπεται η συμμετοχή σε παραδοσιακές - λαογραφικές εκδηλώσεις σε καθιερωμένους και ελεγχόμενους από τις δασικές υπηρεσίες χώρους. Η διανυκτέρευση των υλοτόμων, των κτηνοτρόφων και εν γένει των απασχολουμένων σε επιτρεπόμενες δράσεις και δραστηριότητες θα γίνεται σε τροχόσπιτα ή σε πρόχειρες ξύλινες κατασκευές μόνο κατά την περίοδο άσκησης των δραστηριοτήτων τους.
Εντός των συγκεκριμένων ζωνών θα επιτρέπονται τα έργα συντήρησης, βελτίωσης και συμπλήρωσης των υφιστάμενων δικτύων και υποδομών που εξυπηρετούν τις επιτρεπόμενες δραστηριότητες καθώς και αυτές των οικισμών και των οικιστικών χρήσεων. Επίσης, μεταξύ άλλων θα επιτρέπεται η διάνοιξη οδικών αξόνων σύμφωνα με τη δασική και περιβαλλοντική νομοθεσία, η κτηνοτροφία στη ζώνη Β3 με οικόσιτα ζώα, πλην των χοίρων, σε εκτατική μορφή, και βάσει εγκεκριμένης μελέτης βοσκοϊκανότητας και διαχείρισης βοσκοτόπων.
Ειδικές ρυθμίσεις όσον αφορά τον τρόπο άσκησης της κτηνοτροφίας, τον αριθμό και το είδος των ζώων, την περίοδο βόσκησης και κάθε άλλη λεπτομέρεια για την άσκηση της παραπάνω δραστηριότητας προβλέπονται στο Σχέδιο Διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου Οροσειράς Ροδόπης.
Για την εξυπηρέτηση της δραστηριότητας επιτρέπεται η κατασκευή και χρήση υποδομής (στέγαστρα, ποτίστρες, στάνες, μικρά οικήματα διανυκτέρευσης κτηνοτρόφων) με έγκριση της καθ' ύλην αρμόδιας υπηρεσίας και μετά από σύμφωνη γνώμη του Φορέα Διαχείρισης.